Mocht de lezer op zoek zijn naar schaaktechnische verhandelingen, eindeloze varianten, diagrammen, vergelijkingen met grootmeesters en termen als “profylaxe”, “fianchetto” of “Damevleugel” dan moet ik hem/haar/het teleurstellen. Ik kan daar niets zinnigs over zeggen. Wellicht dat een van mijn meer getalenteerde teamgenoten na de volgende wedstrijd jullie hier iets over kunnen vertellen. Ik niet.
“Verliezen leert je vooruit te kijken, problemen op te lossen en (hopelijk) de volgende keer met meer zelfbeheersing aan de dag te leggen. Het leert je ook compassie en empathie, omdat het je nederig maakt en je wel uitkijkt om zelfvoldaan te zijn. En het beste van alles is dat het veerkracht leert”
Ontkenning
Soms is het lastig om te geloven dat het verlies echt is. Het dringt nog niet tot je door. In deze fase kun je gedachten hebben dat het niet waar is of dat het misschien allemaal niet zo erg is als het lijkt. Geen zorgen, dit is een normale afweerstrategie. Dit kan weer overgaan wanneer jij je volledig bewust bent geworden van het verlies.
Protest
Ook kan het lastig zijn om te accepteren dat het verlies echt is. Hierbij kun je boos zijn op alles en iedereen. Je kunt gedachten hebben zoals “Waarom ik?” of “Waarom nu?”. Het verlies kan als oneerlijk aanvoelen. Uiteindelijk zullen deze boosheid en tegenstrijdige gedachten, minder worden
Onderhandelen en vechten
Als de boosheid of tegenstrijdige gedachten gezakt zijn, kun je helderder naar het verlies kijken. Het kan zijn dat je probeert er alles aan te doen om de pijn van het verlies zo klein mogelijk te maken. Soms worden er doelen gesteld en beloftes gedaan voor de toekomst, om dit soort pijn in de toekomst te voorkomen. Denk hierbij aan meer tijd besteden aan schaken of extra inzet tonen op je werk of in een relatie. Ook kan het zijn dat rituelen voor jou helpend zijn.
Aanvaarding
Uiteindelijk zullen de negatieve gevoelens minder worden en probeer je het verlies te accepteren. Dit komt echter in golven. De ene dag kan het beter met je gaan maar de dag erna kunnen de gevoelens weer erger geworden zijn. Het gaat hier vooral om het feit dat je het verlies een plekje kunt geven en met het verlies leert leven. Hoe snel dit gebeurt bij iemand, verschilt sterk per persoon. Je kunt rouwen ook zien als transformeren: met behulp van een teamgenoot ga je je anders verhouden tot dat wat je bent verloren en ook tot het leven. Transformeren hoeft geen eindstation te hebben. Je kunt het telkens blijven doen, op vele momenten in je leven. Telkens wanneer jij het verlies ervaart en/of ermee geconfronteerd wordt.
Ik weet nog niet precies in welk stadium wij ons momenteel bevinden. Maar wel weet ik dat Hendrik node gemist werd; als mens, maar zeker ook als de man van de koffie. Wat wij nu dronken had, op het door Frits buiten de deur aangeschafte bakkie pleur na, niets met koffie te maken. Was het dit wat ons nekte? Of was het de verlammende angst om te degraderen. Of was het de frikandel XXL die we zelf nog open moesten snijden. We zullen het wel nooit weten. Maar er was iets….
Paul “ik heb geen zin” ten V speelde een prima pot, met een mooie 0,5-0,5 als resultaat.
Bij opa Frits was er eigenlijk nooit sprake van disbalans. Ook hier 0,5.
Bij wereldreiziger / ondernemer / Sjaak Afhaak Jan Joris werd er lang, heel lang een om de remise heen gedanst. Om vervolgens tot 0,5-0,5 te besluiten. Ook leuk.
Naast mij zat Arjan, met in zijn hoofd zijn buurman en onze Casper. Dit doet hem blijkbaar goed. Als enige van het 8-tal wist hij zijn (betere) stelling wel tot winst te voeren. Winnen als de rest verliest, je moet het maar kunnen.
Ondertussen probeerde Mathijs koffie uit een steen te persen. Tevergeefs.
Tjaart, Ernst-Jan, Floris, en Renze het zijn sadomasochisten. Uren en uren achter een bord zitten, eerst bitterkoud daarna langzaam opwarmend, om uiteindelijk met niets, helemaal niets te eindigen. Of het nou volle torens, stukken, pionnen of levenslust is wat er werd weggegeven op de verschillende borden. Het ene was nog treuriger dan het andere. Als het klinkt als verlies, overkomt als verlies en opgeschreven wordt als verlies; dan is het verlies. Een 0.
Als het verdriet niet langer te ontkennen is en protesten, onderhandelingen, tegenaanvallen, etc. niet geholpen hebben, treedt vaak depressie op. De persoon voelt zich machteloos en sluit zich vaak af voor contact of gedraagt zich teruggetrokken. De persoon sluit zich ook af voor communicatie, bijvoorbeeld door weg te lopen, de telefoon er op te gooien, zich ziek te melden, in een donker hoekje te gaan zitten en/of drugs tot zich te nemen zoals alcohol, pijnstillers, kalmeringsmiddelen en slaapmiddelen. Dit geldt bij ons trouwens ook als we winnen.
Tegenstander Micha Jans rekende ons nog even voor hoe wij wellicht toch aan degradatie kunnen gaan ontsnappen. Maar klasse 3A lonkt.
Gelukkig konden we nog een hapje eten bij de Mexicaan waar Frits als 35 jaar komt, waar hij voor het eerst geen Combinacion bestelde. Het was het goed toeven, de (ons aangeboden) Mescal was heerlijk. Koen en Stan vervingen Sjaak, tot onze grote vreugde. Benno weet sinds zaterdag zeker dat Four Roses niet Cantina Mexicana is. Voor de zekerheid heeft hij het zelfs gevraagd aan een serveerster van Four Roses.
We gaan proberen te leren genieten van iets waar we niet goed in zijn. Vanaf nu geef ik zelf het goede voorbeeld als ik weer verlies, ik zal dan zeggen: “Jammer, maar ik vond het wel gezellig!”
En dan werd onze klusser ook nog eens 34. Terwijl we dit vierden schoten we gezamenlijk door alle stadia van rouwverwerking heen.
Wat rest is de kater.