“And bad mistakes, I’ve made a few” en toen verloor ik van Robert de Boer, die weinig tot geen fouten maakte. Daarmee werd ik de eerste niet-reglementaire LOSer in de competitie. 2- 0 achter. Het was knudde met een rietje. Ik hoopte van harte dat we ons daardoor niet uit het veld lieten slaan.
Het begon allemaal maanden geleden. Reisgidsen vol met hotels aan zee. Met de KNSB-gids als onze reisgids gingen we het seizoen in. ‘Ronde 8 wordt belangrijk tegen de GUC wordt belangrijk voor het kampioenschap’ – Iemand van LOS . Het kon me niet schelen. Gewoon uit beleefdheid deed ik mee. Potjes winnen, dromen over de derde klasse; de orde van de dag in de gedachtespinsels van onze Vereniging. Ik begon daardoor zelf te geloven in een kampioenschap. Ik ging de leugen leven. Immers, Joseph Goebbels zei ooit: if you repeat a lie long enough, it becomes the truth, maar dan in het Duits.
De indoctrinatie was echter niet geheel compleet. Ik kon de gedachte dat we de underdog waren niet uit mijn hoofd zetten. Daarnaast bleek de quote helemaal niet van Goebbels te zijn, maar door de geallieerden aan Goebbels toegeschreven. Tot overmaat van ramp bleek ook nog dat gedachtegoed wat ik aan de vereniging toeschreef niet het gedachtegoed van de leden van LOS was. De Vereniging bleek ons voor te liegen. De Vereniging boycotte de wedstrijd zonder dat de LOSers het door hadden. Het begon al in de voorbereiding.
De voorbereiding is belangrijk voor LOS. Misschien wel de reden waarom we bestaan zelfs. De Spetters in Zoetermeer, waar het allemaal begon. Ditmaal was de voorbereiding niet zo goed als toen. Dat kwam vooral door halfbakken pogingen van de Vereniging om de voorbereiding aan te slingeren. Slechts Casper en Hendrik reageerden op de call. Niemand had verder zin achter de Vereniging aan te lopen. De Vereniging is een soort Lepidus. Zonder Marcus Antonius en Octavianus bar weinig waard. Maar goed, die zaten in Parijs. Waarschijnlijk onder aan een trap van een oud paleis. Elkaar een enkele seconde in de ogen kijkend. De seconde werd een jaar en toen kusten zij elkaar. ‘Altijd al geweten’ – Iemand van LOS.
Het bleek echter de strategie van de Vereniging. De Vereniging had de meeste leden van LOS waar hij ze wou hebben. Thuis op de bank met vrouw (en kind) en niet aan de drank. Hij had Casper en Hendrik waar hij ze hebben wou: dichtbij en aan de drank. Casper bleek een schim van zichzelf tijdens het schaken. Hendrik een iets dikkere schim dan Casper, maar nog steeds een schim. Zou het dan toch? Zou het de Vereniging lukken? 3-0 achter al.
De Vereniging mocht zelf niet verliezen, want dat zou te veel opvallen. Fons, die volgens Hans beter Benno had kunnen heten en Benno had dan beter Fons kunnen heten, maar dat terzijde, die werkte mee aan het plan van de Vereniging. De Vereniging gaat waarschijnlijk die partij nog analyseren om verder zand in uw ogen te strooien. Want iemand die wint zal wel niet de boel boycotten.
Evenals bij Lepidus was de invloed van de Vereniging (nog) niet zo groot. Hummel was bijvoorbeeld nog buiten bereik van de Vereniging. De Vereniging was blij dat zijn invloed bij Frits wel enigszins merkbaar was. In een bijzonder interessant eindspel wat ik niet ga analyseren, werd de remise-weg bewandeld. En Benno/Fons stond onder grote druk.
De geliefde verslaggever van LOS moest een stuk geven voor een pion op zet 10. De Vereniging blij. Hij had namelijk met Casper afgesproken dat Casper het verslag zou schrijven als Benno zou verliezen. Daarnaast zou het dan 4.5 voor de GUC worden, wat het feest voor de Vereniging compleet zou maken. Om de weddenschap uit te leggen. Benno verliest = Casper schrijft het verslag. Groenewold verliest = De Vereniging schrijft het verslag. Bij verlies van beide zou het een duo verslag worden. Arme Casper. Helemaal meegezogen in het kielzog van de Vereniging. Gelukkig vocht Jan Joris als St. Joris en wist hij te voorkomen dat de Vereniging het verslag ging schrijven. Benno vocht ook. Als een waanzinnige, een krankzinnige en bovenal als een dolle toren. 4 – 4 ! De underdog wist gelijk te spelen tegen de grootmacht.
Nog geen tien minuten later stond de Vereniging ons toe te spreken. Over dat het niet erg was dat we kansen … , blabla Sneek uit, team spirit,… Ik dwaalde af in gedachten. Ik wist dat ik moest ingrijpen. Zeker toen in het restaurant bleek dat de Vereniging zijn macht langzaam uitbreidde. Pas op, Sjaars O. Dus hierbij luid ik de klok en ik ga naar Ecuador en kom pas terug als Octavianus weer terug is uit Parijs.
Dit
zou een dubbelverslag 2.0 moeten worden, maar is eigenlijk een soort
slap aftreksel geworden van het verslag dat ik reeds gisteren gepost
heb op de SISSA-website. Wel zijn er enkele typefouten gecorrigeerd
en aanvullingen gedaan, zoals daar zijn: voortschrijdend inzicht,
perspectiefwisselingen, de informatie van nu en, last but not least,
foto’s. Beeld kan tegenwoordig eigenlijk niet meer ontbreken in een
fatsoenlijk verslag, maar is op die Sovjet-website van SISSA nog
steeds taboe. Niet vanwege privacy ofzo, maar vooral omdat de website
gemaakt is door een of andere beunhaas, een vriendje van een vriendje
van iemand uit het bestuur die zijn diploma informatica
vervalst heeft. Met alle respect natuurlijk…
Respect
is één ding, loyaliteit iets anders. Over dat laatste wil ik het
graag even met u hebben. We kunnen toch wel stellen dat loyaliteit
een hol begrip is geworden in onze tijd. In de tijd dat middelmatige
rechtsbacks van middelmatige voetbalverenigingen na een mazzelgoal
een obligaat hartje maken richting het publiek, hun coach bijkans
aflebberen, op pathetische wijze meerdere malen het clubembleem
kussen en twee maanden later voor een paar duiten extra verkassen
naar de volgende club waar ze zonder enige vorm van gêne hetzelfde
doen na een mislukte voorzet die in de bovenhoek verdwijnt…
Een land kan zijn dwazen overleven, zelfs de ambitieuze. Maar verraad van binnenuit overleeft het niet. (Cicero, 55 v. Chr.)
Dus
toen ik, een van uw favorietste schaakverslaggevers van
Noord-Nederland en omstreken, gevraagd werd mijn voor de NOSBO-beker
voor SISSA uit te komen, wist ik dat ik daarmee mogelijkerwijs op wat
gelakte teennageltjes van sommige niet nader te noemen figuren van
LOS zou stappen. Het verzoek van onze grote SISSA-leider,
schaduwvoorzitter en zonnekoning Maarten Roorda om voor SISSA uit te
komen was echter iets waar ik – als man van mijn tijd – slechts een
pilsje lang over na te hoefde na te denken. Ik speel graag voor
SISSA, de club waar ik als schaker achter de mens volwassen ben
geworden. Ik neem op de koop toe dat ik door mijn LOS-clubgenoten nu
te pas en te onpas voor verrader wordt uitgemaakt. Waarbij diegenen
die zich als een stel huursoldaten door nota bene de Duitsers naar
het Oostfront laten dirigeren voor een of ander Blitzkriegtoernier,
de meeste noten op hun zang lijken te hebben. Maar ieder vogeltje
zingt zoals het gebekt is, of niet Koen en Pol? Dan kan de
plaatselijke krant wel schrijven dat ‘Der niederländischer
Studenten-Blitzmeister holte bei seinen beiden Saisoneinsätzen
jeweils souveräne Siege und befindet sich aktuell in Topform…’
Maar ja, waarom dan niet die Topform voor je eigen club inzetten? Dat
zijn mind you degenen die mij verrader noemen, vooral in de clubapp,
omdat ze te laf zijn om het in mijn gezicht te zeggen… Maar wel
goed genoeg om als een modern slaafje het verslag te schrijven zeker?
Die
Furcht is die Mutter der Moral.
(Friedrich Nietzsche, 1883)
Over
de belangrijkste afsplitsing in de geschiedenis van de mensheid sinds
1517, is reeds genoeg gezegd. Over de communicatieve vaardigheden van
het SISSA-bestuur, de rol van de sponsor, wel of geen toezeggingen en
de talloze boterige tepels halen wij geen koeien uit de sloot, zeker
geen oude. Gedane zaken nemen geen keer en we kunnen nu slechts
constateren dat SISSA-LOS een echte derby is. Het is hard op weg om
dé Groningse derby te worden, eentje waar GUC (spreek uit: GUK) –
SISSA
nu al een puntje aan kan zuigen. De winterse eerste ronde van de
KNSB-beker die nipt na snelschaken door LOS werd gewonnen, was
slechts een voorproefje in vergelijking met wat wij afhankelijke
toeschouwers vrijdagavond in het Denksportcentrum kregen
voorgeschoteld. Deze derby is niets minder dan een strijd tussen twee
culturen: tussen zoete dropshot en zoute dropshot, tussen traditie en
toekomst, tussen 17 bier op een avond en 17 pitchers op een avond,
tussen student en eeuwige student, tussen de sleetse moederschoot en
een lekker jong, strak kutje.
De
LOSsers zijn voor een groot deel oud-studenten, maar wel
oud-studenten die nog denken dat ze studenten zijn. En daar naar
leven, althans bij het schaken. (Jan
van Os, 2019)
Bij
bekerschaken is psychologie bijna even belangrijk als de zetten zelf.
Voor LOS was de puzzel die opstelling heet simpeler te leggen dan
voor SISSA. De gebroeders Van Foreest, (die overigens – dat weten
maar weinig mensen – ook twee betovergrootvaders hadden, tevens
broers van elkaar, die ook aardig konden schaken en Nederlands
kampioen werden, jaja) – vonden een of ander toernooi in Skopje of
all places belangrijker dan de halve finale van de NOSBO-beker. Over
loyaliteit gesproken! Bij LOS speelde behalve de dubbele moraal van
de twee reeds genoemde moffenhoeren ook andere kwesties zoals
zwangerschapsverloven. Daardoor verschenen de lokatielozen weliswaar
met een zeer representatieve formatie, maar niet met de állersterkste
opstelling aan de start.
Dat heb je mis, Jaap [Stam, red]. Je hoeft niet bij de geboorte van je kind te zijn, alleen bij de verwekking… (Winston Bogarde, 1994)
Twee
dagen eerder bewees LOS prima met een underdogrol om te kunnen gaan
door vier profs na verlenging te vernederen in Apeldoorn. Maar zouden
we ook met een favorietenrol om kunnen gaan? Zouden we misschien
naast onze schoenen zijn gaan lopen? De filosofiestudent
speelde tegen de magazijnmedewerker, de econometriestudent
nam het op tegen de rechtenstudent,
de arts tegen geschiedenisstudent
en de pokeraar tegen de beeldhouwer. De spanning in het Jannes
van der Wal Denksportcentrum Groningen aan de Oliemuldersweg 43 in
Groningen voor de halve finale van de NOSBO-beker was reeds voor
aanvang om te snijden. Een vol huis, want ook de SISSA-Sistaaz en het
derde team van SISSA werkten op dezelfde locatie hun partijen af. In
ons duel echter leek achtergrond, leeftijd, ras en geaardheid even
geen rol te spelen. De strijd zou beslist worden op het bord, het
gaat bij schaken tenslotte om de drie zetten: de zin, de zetten en de
zenuwen.
If you’re not nervous, you’re not paying attention.(Miles Davis, 1972)
Twee Fransen en twee Sicilianen lopen samen de kroeg in. Zegt de een tegen de ander: ‘Ik geloof dat ik dubbel zie.’ Het is jammer dat een schaakverslag ook een beetje over schaken moet gaan. Nee, ik ontkom er weer niet aan. Op bord 1 was het Nick tegen Renze, wellicht de hoogst gerate partij ooit in de reguliere NOSBO gespeeld, aldus voorzitter Roland Kroezen. Nick Maatman wordt door Pol als ‘huurling’ bestempeld, omdat de filosofiestudent van de RUG naast het verkopen van eieren ook bij GUC wat centjes bijverdient.
Moet je horen wie het zegt. Tegen Renze Rietveld koos Nick voor zijn kenmerkende Fransoos, en een vrij rustige variant verscheen op het bord. Op bord 2 zag eeuwig talent Simon Elgersma de Siciliaan van eeuwig student Frits Rietman tegenover zich. Een ontspannen vakantie met Kees in China had Frits zichtbaar goed gedaan. Hij verliest sowieso zelden meer, maar zat nu zeer ontspannen achter het bord. Hij drukte snel het thematische d5 door, ten koste van een paard op f5 van Simon. Aan Frits de keus of die eraf moest of niet, voorlopig nog maar even niet… Zijn de vier spelers op de eerste twee borden te kenmerken als ‘solide’, op de twee laatste borden was er meer sprake van een botsing der stijlen. De vraag is: Wat kan je met deze informatie? En kan je op basis van persoonlijkheid een uitslag voorspellen?
I
am convinced, the way one plays chess always reflects the player’s
personality. If something defines his character, then it will also
define his way of playing. (Vladimir
Kramnik, 2007)
Op bord 3 opent Hendrik ‘de Profeet’ de Groot met 1. e4 tegen Tjaart Offringa. Aan voorspellingen waagde Hendrik zich ditmaal niet. En hij koos ook niet voor zijn gebruikelijke Réti, een opening die hij vooral omzeilde in de hoop dat ik dit fout in dit verslag zou opschrijven, waarna hij mij daarmee zou kunnen pesten. Maar ja, nu staat die aanname fout in de annotatie van zijn partij die u ook op deze site kan vinden. Réti of niet, de partij transformeerde al snel naar een Siciliaan, dus waar lullen we eigenlijk over?
De Profeet is een ras-tacticus en Tjaart een klassiek geschoolde schaker, een tegenstelling die onder meer bleek uit de snelle ontwikkeling van de stukken van de eerste tegenover de solide structuur van de tweede. Als dit een lange partij wordt, geef ik Tjaart goede kansen. Zo niet, dan zal Hendrik waarschijnlijk aan het langste eind trekken, dacht ik nog tijdens het zien van de eerste paar zetten. Op bord 4 was er ook een clash tussen twee stijlen te zien; de solide, positionele Edim ‘Edwin’ Salihbegovic tegen de wat speelsere, frivolere Casper Rupert. Beiden zijn al tijden lang in goede vorm, dus dat beloofde vuurwerk op het bord. Kersverse 1.e4-speler Edim was niet bang voor de Fransman waar Casper al een schaakleven lang patent op heeft. Maar, de hamvraag blijft: Kan je op basis van iemands achtergrond, ras, sexe of persoonlijkheid zien of iemand een beetje kan schaken of niet?
Negers
kunnen best schaken, maar negerinnen niet. (Jan
Hein Donner, 1972)
Hendrik
haalt het eerste punt voor LOS binnen, in minder dan 20 zetten. Een
kindertrucje beslist de partij, maar kindertrucjes zitten natuurlijk
eerder in de stelling als je een grote ontwikkelingsvoorsprong hebt.
‘Ik gaf twee stukken weg’, aldus Tjaart, ‘en dat zijn er twee te
veel.’
Een slechte dag voor Tjaart, en een prima voor De Profeet. ‘Two
pieces, just what the docter ordered…’ Op de andere borden op het
moment dat ik dit schrijf, om 21.57 uur, valt alleen een prettige
plus voor Frits tegen Simon te ontdekken. Renze en Nick lijken op
zich prima te staan, al moeten beiden wel nauwkeurig zijn. Maar ja,
de tijdnood komt er nog aan en dan is alles mogelijk.
Tijdens
teamwedstrijden wordt alles toch beslist in het beruchte vierde
speeluur. (Merijn
van Delft, 2019)
Het
vierde uur dus. De app wordt steeds actiever, veel LOSsers leven op
afstand mee of doen alsof ze op afstand (Berlijn) meeleven. Frits
heeft een onnauwkeurigheid van Simon in de opening uitgebuit en lijkt
inmiddels wel heel goed te staan, maar in de andere partijen lijkt
alles nog mogelijk (22.50 uur). Even later is het 2-1 in het voordeel
van LOS, met Edim die zijn partij tegen Casper zeer waarschijnlijk
over de streep gaat trekken. Edim offerde een toren tegen een paard
en pion, stond in Euwe-puntjes dus iets achter, maar had makkelijker
spel en uiteindelijk zowel de betere structuur als de sterkere
aanval: 2-2.
Modern
chess is too much concerned with things like pawn structure. Forget
it, checkmate ends the game. (Nigel
Short, 2004)
Vluggeren dus. Een discipline op zich, die zowel de SISSAanen als de LOSsers tot in de puntjes beheersen, vooral als gevolg van langdurige nachtelijke trainingssessies. Overigens heeft LOS aan 2-2 genoeg, omdat het laaste bord tijdens de reguliere partijen als eerste afvalt in de eindtelling, en dat is die tussen Edim en Casper. Op bord 1 gaat de strijd tussen Renze ’the Renzenator’ Rietveld en Nick (die nog te jong is voor een bijnaam) gelijk op, en eindigt in remise. Op bord 2 trekt de jeugd aan het langste eind. Frits behaalde twee dagen geleden nog de bevrijdende winst tegen Thomas Beerdsen, maar moest nu de meerdere in Simon erkennen. Op bord 3 was Hendrik met zwart in een soort Pirc/Wolga/Modern/Tiger Tjaart net te snel en slim af. Ongeveer datzelfde gold voor Casper, die wraak nam op zijn verloren reguliere partij tegen Edim, die lastig kon schakelen van veel meer tijd op de klok naar een vluggertje. Eindstand: 2,5-1,5. De locatielozen winnen en zoals dat in onze democratische traditie gewoon is, feliciteert onze tegenstander ons. De avond was nog jong, maar bleef dat niet voor eeuwig. Er werd in het H’tje eindeloos om dropshots geschaakt, merkwaardige adjevances gemaakt, meegezongen op John de Bever en over ambitie, politiek én belangrijke zaken gepraat, totdat Mika eindelijk de laatste gasten Casper, Edim en ondergetekende eruit veegde…
